नेपाल राष्ट्र बैंकले बैंक तथा बित्तीय संस्थाहरुलाई शेयरका भौतिक प्रमाण पत्र, अभौतिक प्रमाण पत्र वा खाली हस्तान्तरण प्रक्रियामा रहेका शेयरहरु धितो राखेर ऋण प्रबाह गर्न अघिल्लो साता निर्देशन दिए पनि बैंकहरुमा त्यो अझै लागु हुन सकेको छैन् ।
शेयर धितोमा कर्जा माग आब्हान गरेको सनराईज बैंकले अभौतिक शेयर र खाली हस्तान्तरणमा ऋण नदिने बैंकको नीति रहेको स्पष्ट पारेको छ । सनराईजका शेयर कर्जा विभाग प्रमुखले मेरो लगानी डटकमसँग कुरा गर्दै नेपाल स्टक एक्सचेन्जले क बर्गमा बर्गीकरण गरेका कम्पनीहरुको साधारणतर्फको कागजी प्रमाणपत्रको धितोमा मात्र ऋण प्रबाह हुने स्पष्ट पारे । राष्ट्र बैंकले अघिल्लै साता अभौतिक शेयर धितोमा ऋण प्रबाह गर्न निर्देशन दिएको बारेमा सोध्दा उनले आफ्नो नाम उल्लेख नगर्ने शर्तमा भने– हाम्रो बैंकमा त्यस्तो ब्यवस्था छैन् ।
सनराईजले ७.९९ प्रतिशत बार्षिक ब्याज दरमा एक बर्षका लागि शेयरको १ सय ८० दिनको औसत मूल्य वा अन्तिम मूल्यको ६० प्रतिशतसम्म रकम ऋण प्रबाह गरिने जनाएको छ । सेवा शुल्क एक प्रतिशत र प्रक्रियागत शुल्क एकमुष्ठ पाँच हजार रुपैयाँ लिएर ५ लाखदेखि १ करोड रुपैयाँसम्म कर्जा प्रबाह गरिने जनाईएको छ ।
उता, सानिमा बैंकको कर्जा विभागले पनि अभौतिक शेयर प्रमाणपत्र धितो राखेर कर्जा दिने ब्यवस्था अहिलेसम्म नभएको जनाएको छ । सो शाखाका कर्मचारीले हालसम्म भौतिक शेयर प्रमाणपत्रलाई नै आधार मानेर ऋण प्रबाह भईरहेकोमा त्यसमा फेरबदलको संकेत नभएको जनाए ।
बैंकहरुले यसरी अभौतिक शेयर धितोमा कर्जा प्रबाह गर्ने बारेमा आनाकानी गरिरहेकाले शेयर अभौतिक गराईसकेका कतिपय लगानीकर्ताहरु प्रभावित हुने भएका छन् । सीडीएससीले हालसम्म लगानीकर्ताका २८ लाख कित्ता शेयर अभौतिकीकरण गरिसकेको छ ।
शेयर धितोमा कर्जा माग आब्हान गरेको सनराईज बैंकले अभौतिक शेयर र खाली हस्तान्तरणमा ऋण नदिने बैंकको नीति रहेको स्पष्ट पारेको छ । सनराईजका शेयर कर्जा विभाग प्रमुखले मेरो लगानी डटकमसँग कुरा गर्दै नेपाल स्टक एक्सचेन्जले क बर्गमा बर्गीकरण गरेका कम्पनीहरुको साधारणतर्फको कागजी प्रमाणपत्रको धितोमा मात्र ऋण प्रबाह हुने स्पष्ट पारे । राष्ट्र बैंकले अघिल्लै साता अभौतिक शेयर धितोमा ऋण प्रबाह गर्न निर्देशन दिएको बारेमा सोध्दा उनले आफ्नो नाम उल्लेख नगर्ने शर्तमा भने– हाम्रो बैंकमा त्यस्तो ब्यवस्था छैन् ।सनराईजले ७.९९ प्रतिशत बार्षिक ब्याज दरमा एक बर्षका लागि शेयरको १ सय ८० दिनको औसत मूल्य वा अन्तिम मूल्यको ६० प्रतिशतसम्म रकम ऋण प्रबाह गरिने जनाएको छ । सेवा शुल्क एक प्रतिशत र प्रक्रियागत शुल्क एकमुष्ठ पाँच हजार रुपैयाँ लिएर ५ लाखदेखि १ करोड रुपैयाँसम्म कर्जा प्रबाह गरिने जनाईएको छ ।
उता, सानिमा बैंकको कर्जा विभागले पनि अभौतिक शेयर प्रमाणपत्र धितो राखेर कर्जा दिने ब्यवस्था अहिलेसम्म नभएको जनाएको छ । सो शाखाका कर्मचारीले हालसम्म भौतिक शेयर प्रमाणपत्रलाई नै आधार मानेर ऋण प्रबाह भईरहेकोमा त्यसमा फेरबदलको संकेत नभएको जनाए ।
राष्ट्र बैंकले आफ्नो सर्कुलरमा भौतिक शेयर प्रमाणलाई धितो राखेर ऋण प्रदान गर्ने ब्यवस्था कायम राख्दै अभौतिक शेयरको हकमा प्रचलित ब्यवस्था बमोजिम धितो बन्धक लिएको प्रमाण लिएर ऋण प्रबाह गर्न बैंक तथा बित्तीय संस्थाहरुलाई निर्देशन दिएको छ । राष्ट्र बैंकले शेयर खरिद रसिद र शेयर दलालको जमानतमा एक बर्ष अवधिका लागि शेयर धितो कजा( बीटी लोन ) दिन पनि रोक नलगाईएको स्पष्ट पारेको छ ।
यसअघि कागजी प्रमाणपत्र वा खाली हस्तान्तरण(बीटी) मा रहेका शेयरहरुको आधारमा मात्र ऋण लिन सकिने ब्यवस्था थियो ।
नेपाल राष्ट्र बैंकका अधिकारीहरुले नियमनकारी निकायको निर्देशन मान्नु बैंक तथा बित्तीय संस्थाहरुको कर्तब्य भए पनि ऋण लगानी गर्ने बारेमा भने उनीहरु स्वतन्त्र रहेको बताएका छन् । राष्ट्र बैंकका प्रबक्ता मनमोहनकुमार श्रेष्ठले राष्ट्र बैंकले अभौतिक शेयर धितोमा कर्जा प्रबाह गर्ने बाटो खोलेको हो, कहाँ र कसरी ऋण प्रबाह गर्ने भन्ने बारेमा बैंकहरुले नै निर्णय गर्ने कुरा हो भन्नुभयो ।
बैंकहरुले यसरी अभौतिक शेयर धितोमा कर्जा प्रबाह गर्ने बारेमा आनाकानी गरिरहेकाले शेयर अभौतिक गराईसकेका कतिपय लगानीकर्ताहरु प्रभावित हुने भएका छन् । सीडीएससीले हालसम्म लगानीकर्ताका २८ लाख कित्ता शेयर अभौतिकीकरण गरिसकेको छ ।
.jpg)